İnternet kullanımında dikkat edilmesi gereken hususlar
Dikkat
Herhangi birinin bu internet sitesini okuduğunuzu fark edeceğinden kaygı duyuyorsanız, aşağıdaki bilgileri lütfen okuyunuz.
Lütfen dikkate alınız
Buradaki bilgiler genel bilgilerdir, internette katedilen tüm yolları kapsamayabilir. Online yollarda sizi hiç kimsenin takip etmediğinden kesinlikle emin olmak istiyorsanız, internete yerel kütüphanelerden, arkadaşlarınızın bilgisayarından veya iş yerinizden giriniz.
Kadın sığınma evi arama sayfasındaki acil çıkış butonu
Sayfanın sağ üst köşesindeki buton, kadın sığınma evi arama sayfasını hızla kapatmanızı sağlar. Ve oradan ihtiyati bir web sitesine (Google) yönlendirilirsiniz. Dikkat: Ancak bu buton, internette güvenli gezintiye ilişkin aşağıda verilen bilgilerin yerine geçmez, çünkü bilgisayarda açtığınız sayfaları gösteren izler (örneğin, “Geçmiş” [Chronik] altında) bırakırsınız.
İnternette neler yaptığımı kimler takip edebilir?
İnternet tarayıcıları genel olarak internette dolaştığınızda belirli bazı bilgileri kaydeder. Bunlar açtığınız internet sayfalarındaki görseller, arama motoruna girdiğiniz kelimeler ve açtığınız site ve sayfaların bir listesidir (“Geçmiş” [Chronik]). Aşağıda, hangi sayfaları açtığınızın başka biri tarafından bulunmasını nasıl sınırlandıracağınıza ilişkin bilgiler verilmektedir.
Çerezlerin (Cookies) ve açtığınız internet sayfalarının silinmesine ilişkin uyarı
Bilgisayarınızdaki verileri silmenizin riskli olabileceğini belirtmek isteriz. Eşiniz örneğin banka işlemlerini online yapıyorsa ve banka hesabına erişim şifresini kayıt etmişse, bilgisayardaki çerezleri sildiğinizde bu şifre de silinir. Eşiniz büyük bir olasılıkla bunu fark edecektir. Aynı şekilde, açtığınız sayfaların listesini sildiğinizi de fark edebilir. Eşiniz, bu her iki durumdan da bunlardan şüphelenebilir.
Hangi tarayıcıyı kullandığımı nasıl anlarım?
Hangi tarayıcıyı kullandığınızı biliyorsanız, bir sonraki başlık altında verilen tarayıcılarla ilgili bilgilere geçiniz. Hangi tarayıcıyı kullandığınızı bilmiyorsanız, internet tarayıcısını açın ve tarayıcının üst kenarında yer alan araç çubuğuna gidin, oradaki “Yardım” seçeneğine veya “?” soru işaretine tıklayın. Burada bir seçenek menüsü açılır, en altta “Mozilla Firefox hakkında” veya “Bilgi” (Info) seçeneği görünür. Yalnızca “Bilgi” (Info) görünüyorsa, bunun üzerine tıkladığınızda hangi tarayıcı olduğu görüntülenir.
İzlerin doğrudan silinmesi
Yeni tarayıcıların çoğu, bir “gizli mod” sunar. Bu mod, pencere kapatıldığında içinde toplanan izleri otomatik olarak siler. Bu gizli modu nasıl etkinleştireceğiniz tarayıcının yardım sayfalarında açıklanır:
Firefox:
support.mozilla.org/de/kb/privater-modus
Internet Explorer:
windows.microsoft.com/de-de/windows7/what-is-inprivate-browsing
Google Chrome:
support.google.com/chrome/answer/95464 (Pencere kapatıldığında, içinde toplanan izler otomatik olarak silinir.)
Microsoft Edge:
www.windowspower.de/edge-browser-inprivate-modus-starten/
Safari:
Şu menü yolunu izleyin: Safari > Gizli taramayı etkinleştir (Privates Surfen aktivieren) (Bu program “Gizli tarama”yı otomatik olarak silmez, kendinizin silmeniz gerekir!)
Opera:
help.opera.com/Windows/12.10/de/private.html
Farklı tarayıcılar için çerezleri ve açılan sayfaların listesini silme kılavuzu (yukarıdaki uyarıları da dikkate alınız)
Firefox:
support.mozilla.org/de/kb/vorherige-sucheintraege-aus-suchleiste-loeschen
Internet Explorer:
Google Chrome:
support.google.com/chrome/answer/95589?co=GENIE.Platform%3DDesktop&hl=de
Microsoft Edge:
Safari:
Mac: support.apple.com/de-at/guide/safari/sfri47acf5d6/mac
iPhone, iPad, iPod: support.apple.com/de-de/HT201265
Opera:
help.opera.com/de/touch/history/
Araç menüsü
Google, AOL ve Yahoo gibi arama motorları, internette aramak için girdiğiniz kelimeleri kaydeder. Aradığınız kelimelerin listesini bilgisayarınızdan silmek için ne yapmanız gerektiğini araştırın. Örneğin Google’da, fare imleci ile arama alanına gidip, kelimeyi farenin imleciyle işaretledikten sonra farenin sol tuşuna basmanız gerekir. Bundan sonra bir pencere açılır ve bir liste görünür; bu listede oldukça aşağılarda “Arama geçmişini sil” (Suchchronik löschen) seçeneği görüntülenir. Bu seçeneğe tıkladığınızda aradığınız kelimeler silinir.
E-posta
Birisinin size tehdit veya rahatsız edici e-postalar göndermesi halinde, yazıcınızdan bu e-postaların çıktısını alın ve kanıt olarak saklayın. E-postalarınızı güvenli bir şekilde almaya ve göndermeye dikkat edin:
Gönderdiğiniz her bir e-posta bir dosyaya kaydedilir. Bir e-postanın kaydedilmesini istemiyorsanız, bu dosyaya gidin ve e-postayı orada silin.
Bir e-posta yazmaya başladınız, ama bunu hemen göndermediniz, bu durumda bu e-posta taslaklar dosyasına kaydedilir. Bu e-postayı silmek için taslaklar dosyasına gidin ve e-postayı orada silin.
Gelen bir e-postaya cevap verdiğinizde, bu e-posta genellikle kendi yazdığınız e-postanın altına eklenir. Bu metnin kendi yazdığınız metnin altında gönderilmesini istemiyorsanız, size gelmiş olan o metni silin.
Bir e-postayı, kullandığınız e-posta programında (Outlook Express, Outlook, Thunderbird, Incredimail, Eudora vb.) sildiğinizde, e-posta tamamen silinmiş olmaz, çöp kutusu dosyasında görünmeye devam eder. E-postayı tamamen silmek istiyorsanız, çöp kutusu dosyasına giderek e-postayı orada da silin.
Herhangi birisinin e-posta programınıza erişerek e-postalarınızı okuma tehlikesi olması halinde, yeni bir e-posta adresi oluşturmanız iyi olur. GMX (www.gmx.de) veya Yahoo (www.yahoo.de) gibi bir sunucunun e-posta servisini kullanın, posta kutunuza internete girmeniz mümkün olan her yerden erişebilirsiniz. Olabildiğince anonim bir e-posta adresi kullanın (örneğin, “mavifener@gmx.de” gibi), bu şekilde e-posta adresinin size ait olduğu anlaşılamaz. Bu e-posta adresini hiç kimseye vermeyin.
Genel güvenlik uyarısı
Bilgisayarınıza giriş için bir şifre kullanmıyorsanız, bilgisayarınızı herkes kullanabilir, e-posta programınızı açıp içindekileri okuyabilir, internette hangi sayfaları okuduğunuzu ve kullandığınızı kontrol edebilir. Bu nedenle bu bağlamda en güvenli seçenek, ya sadece sizin bildiğiniz bir şifre koymak ya da şehir kütüphanesi ve benzeri bir yerdeki halka açık bilgisayarları ya da arkadaşlarınızın bilgisayarını kullanmak olacaktır.
Bazı terimlerin açıklamaları
Tarayıcı
Tarayıcı, web sitelerini görüntülemek için kullanılan bir programdır. En tanınan tarayıcılar arasında Microsoft Internet Explorer ve Mozilla firmasının bir ürünü olan Firefox bulunur. İnternette belirli anahtar kelimelerin, belgelerin ve görsellerin aramasını yapan programlara arama motoru (search engine) denir. En fazla kullanılan arama motoru Google’dır.
Çerezler
Genellikle küçük bir veri tabanına veya bir bilgisayarda bulunan özel bir dosya dizinine bırakılan kısa verilere çerez adı verilir. Çerezler, bilgisayar programları arasında bilgi alışverişine veya verilerin belirli bir süreliğine arşivlenmesine yarar. Bir çerez, kendi adından ve içeriğinden veya çerezin değerinden bir araya gelen, en az iki bileşenden oluşur; ayrıca bir çerezin bünyesinde amacına uygun kullanım hakkında bilgiler de mevcut olabilir. Bilgisayar kullanıcısı, belirli yardımcı araçlar olmadan veri tabanını görüntüleyemez veya değiştiremez.
Geçmiş
Geçmiş, bir bilgisayarda açtığınız tüm internet sayfalarını gösterir. Bu nedenle geçmişi silmek çok önemlidir.